Putardipe e izlozbako „Recepcijako Kampo Zemun“ ando Memorialno Centro „Staro sajmište“

E egzibicija lumjarel i dujto faza kotar e egzistencija kotar o kampo ko Sajmište, ko periodo kotar o 1942 dži ko 1944 berš, kana paše 32.000 manuša sine phanle odothe, kotar so maj but se 10.600 mule. O Zemun recepciako kampo sas jekh katar e ključne thana e bare deportaciengo ande Njamcikane koncentraciake thaj butjake lagera ande sasti Europa thaj okupirime Srbija, numaj vi than e ekstremno phare sakodivesutne dživdipaske markirime katar bokh, nasvalipe, zorasa kerdo buti thaj tortura.

 

Mashkar o phanle, may but sine Srbiya, numay ini muslimanya, Hrvatya, Evreya, Roma thay membrya e yavere naciyengo kotar o thana telal administracia e Nezavisno Themesko Hrvatska thay okupirime Srbiya.

 

I atmosfera kotar o kampo si dživdi sikavdi ko rekordo kotar o Kosta Brdar:

 

"Phenen kaj sa e kampura dikhen sar jekh ćoro ko jekh ćoro. Tortura, tortura, o bi-lačhipe e phanle manušengo, dukh bi-granicako thaj bi-smislo, akcie maj bilačhe katar e źivutre, maripe thaj sa so inkarniril o kampo krugo phanglo duje riga e ćororeske."

 

Prekal o arxivno dokumentia, mothodipa e dživde manušengo, fotografie, artoske buća thaj personalno artiklura, e ekspozicija sikavela o funkcioniribe e kamposko, oleski administracija, sakodivesutno dživdipe e phanle manušengo, o sistemo e violenciako saveske von sine ekspozime, deportacije thaj zorasa buti, sar vi e procesura e memorijake thaj pučipe e responsibilitetosko. Ko centro e exibiciako si e manuša — lenge destinura, dukh, numa vi o maripe thaj o maripe vash o trajo ano kondicie save nakhle e granice e izdržljiake.

 

I memoria pal-o kampo ko purano than thaj lesqe viktime sas neglijime dekadasa. Akaja ekspozicija reprezentinela importantno šajipe e dizutnenge taro Beograd thaj Srbija te oven familiarizirime e cikne pindžarde historikane faktencar bašo jekh taro majbaro dukhavipasko than ki amari regiona.

 

O.V.