Vizibilno, konektirimo, zoralo: Sar o interneto paruvel o dzivdipe e terne romane djuvljengo

Vakti: 2 min.

Ko vakti kana o digitalno konektiviteto ačhilo paše preduslovo baši edukacia, buti thaj ekspresia, but terne Romane džuvlja numa počminen piro drom ko vizibiliteto. O interneto thaj e socialne mreže, jekhvar luksuzno, avdive aven ključne instrumentura ande maripe mamuj e marginalizacia thaj e stereotipura.

Foto: Romanenevimata
Thaj dži kote dikhela pe kaj sa si "numa jekh kliko dur", e date sikaven i phari realiteta: prekal jekh anketa taro 2022 berš taro UNDP thaj UN Women, majtikne taro 30% taro Romane džuvlja ki Srbia isi len konstantno akseso ko interneto. Akava znacini kaj o majoriteto e terne džuvljango kotar akava komuniteti si avri shudine kotar e digitalno lumia - thaj odolesqe kotar but šajimata. Numa kodola saven si akceso ki mreža - utilizin la zurales thaj resle.
 
Katar o na-dikhlipe źi ko autentikano ekspresia
 
Vash o Teodora Teo Tomić, terni fotografka thay antrepreneri, o Instagram nane numay yekh platforma vash te ulaven o slike. Si o than kote so voj vazdel piri marka e bijuteriaki (@tea.tetolina) thaj artoski (@melleka__), than kote so lako glaso aśunel pes bizo filtro e predrasudenqo.
 
"Prekal mungre buća, mangav te sikavav kaj o arto thaj o šukaripe nane len etnikano prefikso. Vi amen isi amen - kreativne, zurale Romane džuvlja save vazden amari lumia," vakerel i Thea.
 
Socialne netvorkura sar than e slobodimasko thaj e barjaripasko
 
Jekhvar sas kerdo numaj vaś o lośalipen, e socialo medije akana si jekh instrumento vaś o zuralipen, konekcia thaj personalo barjaripe. Sako lil, sako paramiči, sako foto si jekh paso karing o phagipe e predrasudengo. E terne romane džuvlja utilizin o digitalno than te sikaven o džanglipe, kreativiteto thaj valuturafikova so butivar ačhon bidikhle ki "realno lumia".
 
Po dur katar o korkoro-promocia, e netvorkura vi śaj te keren siklǒvipen. Online kursura ando digitalno marketingo, fotografija, komunikacija - si savorenge, thaj pala but romane džuvlja von avena anglune pasura karing ekonomikano independencija.
 
Digitalno zuralipe sar pučipe e dignitetosko
 
Ano jekh societeto savo inke mezij e manušen prekal o prizmo e statusosko thaj e materialno barvalipasko, e terne manuša kotar e marginalizirime komunitetura butivar den pes anglal te astaren. O śajipe kaj "von nisar na ka oven dosta laćhe" barol ko pasiviteto.
 
Numa o digitalno than paruvel kodi dinamika. Del vizibilitèta, del glaso thaj – śaj maj importanto – vazdel o patǐvipen anθ-i personalo vlàda.
 
Kana jekh romani romni phenel peski historia, voj na feri paruvel pe korkori - voj vi paruvel o patreto so o samhället si pe late.
 
O mesažo e generaciako
 
O digitalno zuralipe nane luksuzno, numa trubulipe. Na si numa puchipe vash e teknologia, numa si puchipe vash e hakaja, digniteto thaj egalutne shaipa. Kana e terne romane džuvlja isi len akceso dži ko džanlipa, netvorkura thaj suporto, von na mangen lila. Von roden - thaj astaren - pengo than.
 
Thaj von phenen klaro:
"Me egzistirinav, śaj thaj me sem lačho."
 
O.V.